Krótka lekcja historii o naszym patronie

Józef Wybicki urodził się w 1747 roku w Będominie k. Gdańska, a zmarł w 1822 r. w miejscowości Manieczki k. Śremu. Pochodził z rodziny szlacheckiej. Po okresie nauki u gdańskich jezuitów praktykował jako palestrant. Począwszy od 1767, kiedy wybrany został posłem na sejm i protestował przeciw gwałtom ambasadora carskiego, był przez wiele lat czynnym uczestnikiem krajowego życia politycznego. Brał udział w konfederacji barskiej, a potem, zdobywszy na uniwersytecie w Lejdzie (1770 – 71) wykształcenie prawniczo-historyczne, został głównym współpracownikiem kanclerza A. Zamoyskiego przy układaniu odrzuconego później przez sejm kodeksu praw (1776 – 80). W czternastu pełnych obywatelskiej troski „Listach patriotycznych” motywował zasadnicze postanowienia kodeksu i urabiał opinie publiczną do jego przyjęcia.

Dla sceny warszawskiej napisał tragedię „Zygmunt August”, parę komedii i oper. Zasłużył się głównie na polu działalności publicznej: jako wizytator Komisji Edukacyjnej, publicysta polityczny, poseł na Sejm Wielki i komisarz powstańczy przy H. Dąbrowskim w Wielkopolsce. Wraz z Dąbrowskim przemierzył włoski szlak legionów (1797 – 99), a w Reggio ułożył „Pieśń legionów polskich we Włoszech” (Mazurek Dąbrowskiego 1797, wydany 1806). W powstaniu wielkopolskim (1806) był członkiem rządu tymczasowego, potem organizował władze Księstwa Warszawskiego. W Królestwie Polskim pełnił od 1818 roku funkcje prezesa Sądu Najwyższego. U schyłku życia spisywał pamiętniki (wydane pośmiertnie 1840), doprowadzone do 1809 roku, a będące bardzo ważnym źródłem do poznania wydarzeń epoki, w której Wybicki odegrał wybitna rolę.